In Nederland zijn er momenteel bijna 64.000 mensen met de ziekte van Parkinson. Volgens het RIVM zal dit aantal alleen nog maar meer stijgen: tot zelfs 82.000 mensen in 2040. Tijd voor wat extra aandacht voor deze ziekte dus! Maar wat betekent het om Parkinson te hebben? Wat houdt een behandeling in en is genezing wel mogelijk?
Oorzaak ziekte van Parkinson
Naar de exacte oorzaak van de ziekte Parkinson wordt nog volop onderzoek gedaan. Vermoedelijk spelen erfelijke factoren een rol, maar dit is nog niet onomstotelijk vastgesteld. Sommige Parkinson onderzoeken tonen aan dat er een verband is tussen het ontstaan van de ziekte en het wonen en werken in omgevingen waar men pesticiden gebruikt en/of waar zware metalen voorkomen.
Tekort aan dopamine
Wat we zeker weten, is dat dopamine producerende cellen in de substantia nigra (dit is een specifiek deel van de hersenen) afsterven. Hierdoor ontstaat er een tekort aan dopamine in het lichaam.
Zonder dopamine kunnen hersencellen geen signalen aan elkaar doorgeven. En dat heeft gevolgen voor de werking van geest en lichaam. Sterker nog, de ziekte van Parkinson is progressief. Dit betekent dat de symptomen in de loop van de tijd steeds verergeren.
Wat zijn vroege en latere symptomen van Parkinson?
Bij beginnende Parkinson komt het geregeld voor dat eerst de ene kant van het lichaam aangetast wordt en pas later de andere kant. De symptomen kunnen per persoon verschillen, maar het gaat meestal wel om symptomen zoals:
- Verminderde reuk
- Trillende handen (tremoren)
- Trage bewegingen van gezicht, handen en benen (bradykinesie)
- Stijfheid (rigiditeit)
- Voorovergebogen houding
- Obstipatie (verstopping van de darmen)
- Depressie, neerslachtigheid, angstgevoelens
- Slaapproblemen (overdag kun je vaak in slaap vallen en ’s nachts lig je wakker en voel je je rusteloos of angstig. Dit kan anderzijds ook een gevolg zijn van bepaalde medicijnen die je neemt)
Gevorderde Parkinson
Bij Parkinson in een later stadium verergeren de symptomen. Spreken, slikken en schrijven wordt steeds lastiger. De kans dat je je evenwicht verliest en valt wordt ook groter. Daarnaast wordt het steeds moeilijker om te denken en er kunnen geheugenproblemen optreden. Je kunt in de war raken, dementeren en/of een psychose krijgen.
Diagnose ziekte Parkinson
Parkinson is een ingewikkelde ziekte, dus een goede diagnose stellen is erg belangrijk. De ziekte is echter niet op hersenscans te zien, al kunnen artsen wel besluiten om een scan te maken om andere aandoeningen uit te sluiten. Artsen starten voornamelijk met het voorschrijven van het medicijn Levodopa. Slaat dit medicijn inderdaad aan, dan wijst dit meestal op de aanwezigheid van Parkinson.
Op welke leeftijd kun je de ziekte van Parkinson krijgen?
De meeste Parkinson-patiënten zijn 65 jaar of ouder. De ziekte komt echter soms ook voor bij kinderen en pubers: vermoedelijk speelt hier erfelijke aanleg een rol. Als Parkinson voorkomt bij iemand jonger dan 20 jaar, dan spreekt men van ‘juveniele Parkinson’.
Bij deze laatste groep begint de behandeling met Levodopa zo laat mogelijk. Dit omdat jongeren langer met de ziekte zullen moeten leven dan ouderen. In plaats van Levodopa krijgen ze dan ook MAO-B-remmers of dopamine-agonisten.
Wat is Parkinsonisme en hoe verschilt dit van Parkinson?
Parkinsonisme is eigenlijk de verzamelterm voor aandoeningen die lijken op Parkinson. Ze ontstaan dan ook door schade in dezelfde hersengebieden waar ook de ziekte van Parkinson ontstaat. Er zijn echter belangrijke verschillen tussen deze aandoeningen en de ziekte van Parkinson. Die verschillen zijn zodanig dat we dan ook van ‘atypisch parkinsonisme’ spreken.
- De symptomen lijken op dat van Parkinson (zoals trillen).
- De oorzaak kan heel anders zijn (denk bijvoorbeeld aan een herseninfarct).
- Het verloop van de ziekte is anders. Wie lijdt aan parkinsonisme gaat meestal sneller achteruit.
- Patiënten met parkinsonisme reageren niet of nauwelijks op de medicijnen voor ‘standaard’ Parkinson. Dit komt omdat hun lichaamscellen amper dopamine opnemen. Dit is anders dan bij de ziekte van Parkinson, waar juist niet de opvang, maar de aanmaak van dopamine is verstoord.
Welke soorten parkinsonismen zijn er?
- Corticobasale degeneratie (CBD)
- Multisysteematrofie (MSA)
- Progressieve supranucleaire parese (PSP)
- Vasculair parkinsonisme
Parkinson behandeling: wat is mogelijk?
Belangrijk om te weten is dat Parkinson (vooralsnog) niet te genezen is. Met medicatie is het echter wel mogelijk om (beter) te kunnen functioneren in het dagelijks leven. Meestal schrijft de arts (vaak is dat een neuroloog) Levodopa voor. Dit medicijn stimuleert de aanmaak van dopamine in de hersenen. Let wel: het medicijn geneest geen Parkinson. Het vermindert wel de symptomen.
Betrokken experts bij de ziekte van Parkinson
De ziekte van Parkinson brengt verschillende fysieke en psychische klachten met zich mee. Dit kan per patiënt anders zijn. Met de juiste medicatie wordt de aanmaak van de stof dopamine gestimuleerd. Met de juiste begeleiding werk je zelfs verder aan je mobiliteit. Deze experts helpen je dan ook verder op verschillende gebieden:
- fysiotherapeut
- ergotherapeut
- neuroloog
- logopedist
- psycholoog
- huisarts
- thuiszorgmedewerkers
Wat kun je zelf doen als je Parkinson hebt?
- Beweeg zoveel mogelijk op een dag. Minstens een half uur.
- Voorkom dat je valt (draag platte schoenen en zorg voor opgeruimde vloeren).
- Probeer overdag zo vaak mogelijk wakker te blijven. ‘S nachts slapen lukt dan beter.
Wat kan MedApp voor jou betekenen?
Leven met Parkinson is ingrijpend. Op een gegeven moment heb je zelfs veel hulp nodig van je omgeving. Het laatste wat je dus wilt, is je zorgen maken over je medicatie.
Laat de MedApp apotheek je helpen. Wij leveren gratis en discreet aan huis en we zorgen automatisch voor al je herhaalrecepten. Met onze app houd je bovendien goed overzicht op je medicatie. Benieuwd? Wij wachten al op jouw aanmelding!
