Hiv-medicatie speelt een cruciale rol in de behandeling van hiv en er worden voortdurend nieuwe hiv-remmers ontwikkeld. Hoewel de huidige medicatie effectief en veilig is, krijgen sommige mensen last van bijwerkingen. In dat geval kan het een goed idee zijn om over te stappen naar andere medicatie. Er zijn verschillende soorten hiv-remmers en voor iedereen is er geschikte medicatie. Het is soms even zoeken naar de juiste medicatie, maar bespreek dit altijd met je arts of verpleegkundige om de beste keuze te maken. Hieronder vind je een overzicht van de beschikbare hiv-medicatie in Nederland.
Één-pil-regimes (één pil per dag)
- Atripla* (emtricitabine + efavirenz + tenofovirdisoproxil), verkrijgbaar sinds 2007
- Eviplera (emtricitabine + rilpivirine + tenofovirdisoproxil), verkrijgbaar sinds 2011
- Stribild (elvitegravir + emtricitabine + tenofovirdisoproxil + booster cobicistat), verkrijgbaar sinds 2013
- Triumeq (abacavir + dolutegravir + lamivudine), verkrijgbaar sinds 2014
- Genvoya (elvitegravir + emtricitabine + tenofoviralafenamide + booster cobicistat), verkrijgbaar sinds 2015
- Odefsey (emtricitabine + rilpivirine + tenofoviralafenamide), verkrijgbaar sinds 2016
- Symtuza (darunavir + emtricitabine + tenofoviralafenamide + booster cobicistat), verkrijgbaar sinds 2017
- Juluca (dolutegravir + rilpivirine), verkrijgbaar sinds 2018
- Biktarvy (bictegravir + emtricitabine + tenofoviralafenamide), verkrijgbaar sinds 2018
- Delstrigo (doravirine + lamivudine + tenofovirdisoproxil), verkrijgbaar sinds 2018
- Dovato (dolutegravir + lamivudine), verkrijgbaar sinds 2019
Langwerkende injecties (gecombineerd, elke 8 weken)
- Vocabria (cabotegravir-injectie), verkrijgbaar sinds 2020
- Rekambys (rilpivirine-injectie), verkrijgbaar sinds 2020
Vaste-dosis-combinaties (twee NRTIs, als ‘backbone’ te gebruiken)
- Combivir* (lamivudine + zidovudine), verkrijgbaar sinds 1998
- Kivexa* (abacavir + lamivudine), verkrijgbaar sinds 2004
- Truvada* (emtricitabine + tenofovir disoproxil), verkrijgbaar sinds 2005
- Descovy (emtricitabine + tenofovir alafenamide), verkrijgbaar sinds 2016
Nucleoside/nucleotide reverse transcriptaseremmer (NRTI)
- Epivir* (lamivudine), verkrijgbaar sinds 1996
- Ziagen* (abacavir), verkrijgbaar sinds 1999
- Viread* (tenofovir disoproxil), verkrijgbaar sinds 2001
- Emtriva (emtricitabine), verkrijgbaar sinds 2003
- Vemlidy (tenofovir alafenamide), verkrijgbaar sinds 2017
Integraseremmer (INI)
- Isentress (raltegravir), verkrijgbaar sinds 2007
- Tivicay (dolutegravir), verkrijgbaar sinds 2014
- Vocabria (cabotegravir), verkrijgbaar sinds 2020
Niet-nucleoside/nucleotide reverse transcriptaseremmer (NNRTI)
- Viramune* (nevirapine), verkrijgbaar sinds 1998
- Stocrin* (efavirenz), verkrijgbaar sinds 1999
- Intelence (etravirine), verkrijgbaar sinds 2008
- Edurant (rilpivirine), verkrijgbaar sinds 2011
- Pifeltro (doravirine), verkrijgbaar sinds 2018
Proteaseremmer (PI)
- Kaletra* (lopinavir + booster ritonavir), verkrijgbaar sinds 2001
- Reyataz* (atazanavir), verkrijgbaar sinds 2004
- Prezista* (darunavir), verkrijgbaar sinds 2007
- Rezolsta (darunavir + booster cobicistat), verkrijgbaar sinds 2014
- Evotaz (atazanavir + booster cobicistat), verkrijgbaar sinds 2015
Entreeremmer
- Fuzeon (enfuvirtide), verkrijgbaar sinds 2003
- Celsentri (maraviroc), verkrijgbaar sinds 2007
- Trogarzo (ibalizumab), verkrijgbaar sinds 2019
- Rukobia (fostemsavir), verkrijgbaar sinds 2021
Booster
- Norvir* (ritonavir), verkrijgbaar sinds 1996
- Tybost (cobicistat), verkrijgbaar sinds 2013
* Sommige medicijnen worden aangeduid met een * en die zijn goedkoper dan de merkmedicijnen. Deze medicijnen worden generieke middelen genoemd. Ze werken hetzelfde als de merkmedicijnen, want ze bevatten dezelfde werkzame stoffen. De hulpstoffen in het generieke medicijn kunnen wel verschillen van de hulpstoffen in het merkmedicijn. Dit kan zorgen voor andere bijwerkingen. Merkmedicijnen zijn juist medicijnen die oorspronkelijk door een specifiek farmaceutisch bedrijf zijn ontwikkeld en op de markt gebracht onder een specifieke merknaam.
Één-pil-regimes: Gemak en effectiviteit in één pil per dag
Er zijn verschillende één-pil-regimes beschikbaar, waarbij meerdere werkzame stoffen worden samengebracht in één pil. Deze regimes bieden gemak en zorgen ervoor dat mensen met hiv slechts één pil per dag hoeven in te nemen. In Nederland zijn er momenteel elf één-pil-regimes beschikbaar, zoals Genvoya, Biktarvy, Symtuza, Triumeq en andere. Deze regimes zorgen ervoor dat het hiv-virus onderdrukt blijft, waardoor de kans op overdracht van hiv wordt geminimaliseerd.
‘Backbone’: De basis van de behandeling
De ‘belangrijkste medicijnen’ voor hiv-behandeling worden nucleoside/nucleotide reverse transcriptaseremmers (NRTIs) genoemd. Deze medicijnen vormen de basis van de behandeling en werken samen met andere medicijnen om het hiv-virus in je lichaam onder controle te houden. Voorbeelden van deze medicijnen zijn Combivir, Kivexa, Truvada en Descovy. Ze helpen het virus te bestrijden en voorkomen dat het zich verder verspreidt. De behandeling van hiv omvat verschillende groepen medicijnen, ook wel ‘klassen’ genoemd, die elk op een andere manier werken tegen het virus.
De eerste combinatiepil met twee NRTIs als ‘backbone’ werd eind jaren ’90 geïntroduceerd. De ‘backbone’ is vaak de basis van de behandeling. Naast de ‘backbone’ wordt een pil uit een andere klasse gebruikt. Deze combinatie van medicijnen zorgt ervoor dat het virus onder controle blijft en dat je gezond blijft.
Duotherapie: Behandeling met twee werkzame stoffen
Sinds 2018 zijn er ook duotherapieën beschikbaar, waarbij slechts twee werkzame stoffen worden gebruikt in plaats van drie. Juluca en Dovato zijn voorbeelden van duotherapieën die effectief blijken te zijn bij het onderdrukken van het virus. Hoewel eerder gedacht werd dat drie werkzame stoffen nodig waren, heeft onderzoek aangetoond dat bepaalde combinaties van twee stoffen ook effectief kunnen zijn.
Langwerkende injecties: Nieuwe opties voor behandeling
In 2020 zijn de eerste langwerkende injecties als hiv-medicatie goedgekeurd. Deze injecties, Vocabria en Rekambys, worden elke acht weken toegediend en vormen een complete hiv-therapie. Deze injecties zijn een alternatief voor de dagelijkse pillen. Je hoeft dan nog maar een keer in de acht weken een injectie te zetten en verder dus niet meer aan je medicijnen te denken. Ze worden toegediend in de bil en zijn effectief in het onderdrukken van het hiv-virus. Het gebruik van langwerkende injecties kan de behandeling van hiv vereenvoudigen en de kwaliteit van leven van mensen met hiv verbeteren.
Individuele behandelingsopties: Afgestemd op jouw situatie
De keuze voor hiv-medicatie hangt af van verschillende factoren. Je individuele situatie, het hiv-stadium, persoonlijke voorkeuren en eventuele andere gezondheidsproblemen. Een arts of hiv-behandelaar zal samen met jou de meest geschikte behandelingsoptie bepalen. Het is essentieel om open en eerlijk te communiceren met je zorgverlener, zodat zij een behandeling kunnen aanbevelen die het beste past bij jouw specifieke behoeften.
Belang van therapietrouw bij hiv-medicatie
Welke hiv-behandeling je ook hebt, je moet altijd medicatie blijven gebruiken. Blijf je medicijnen consequent gebruiken, om te voorkomen dat het virus weer actief wordt. Als je dat niet doet, word je zieker en kun je anderen weer besmetten. Als je goed je medicijnen inneemt ben je therapietrouw.
Heb je moeite met therapietrouw, bespreek dit dan met je zorgverlener. Zij kunnen ondersteuning bieden en mogelijke oplossingen bespreken.
MedApp helpt je om therapietrouw te zijn. We hebben een handige app ontwikkeld die je herinnert aan het innemen van je medicatie op het juiste tijdstip. Ook heb je dankzij de app altijd inzicht in al je medicatie, inclusief bijsluiters en informatie over bijwerkingen. Voor meer informatie over therapietrouw en hoe MedApp je ondersteunt, lees je in ons artikel Therapietrouw bij hiv-medicatie.
