Een (ernstige) depressie herkennen of behandelen is vaak niet makkelijk. Het gaat hier dan ook om een vrij ingewikkelde aandoening. Ben jij depressief of ken jij iemand uit je omgeving die depressieve klachten heeft? MedApp geeft je alle algemene informatie en toepasselijke tips.
Wat is een depressie?
Een depressie is een psychische aandoening. Je kunt een tijdelijke depressie of een chronische depressie krijgen, licht of zwaar, afhankelijk van de oorzaak of van meerdere oorzaken.
Bij een depressie heb je (bijna elke dag) sombere gedachten. Je hebt bovendien weinig zin om dingen te ondernemen en/of je put nog weinig plezier uit de dingen die je doet. Bij zeer ernstige depressies komt het ook voor dat mensen zelfmoordgedachten hebben.
5 algemene feiten over depressie
- Depressies komen veel voor: 1 op de 20 mensen krijgt wel eens een depressie.
- Depressies gaan vaak gepaard met angsten.
- Vrouwen hebben vaker last van depressies dan mannen.
- Ook kinderen kunnen depressies krijgen.
- Ongeveer de helft van de mensen met een depressie herstelt binnen drie maanden.
Wanneer kun je spreken van een depressie?
Van een ‘officiële’ depressie is sprake als je je langer dan twee weken neerslachtig voelt. Ben je al twee jaar of langer depressief? Hier kan dan sprake zijn van een chronische depressie. Stel echter niet zomaar zelf een diagnose, maar laat dit door een arts bevestigen. Spreek dan ook altijd eerst af met je huisarts. Die verwijst je eventueel door naar een specialist, zoals een psycholoog of psychiater.
Soorten depressie
Je kunt een lichte tot (zeer) ernstige depressie hebben. Bij een lichte depressie ben je nog goed in staat om te functioneren in het dagelijks leven. Wel moet je ervoor waken dat je depressie niet overgaat in meer ernstige klachten. Anderzijds bestaan er ook (meer acute) vormen van depressiviteit. Kortom, depressie kan in verschillende vormen zichtbaar worden.
- Depressieve stoornis
Dit is de ‘standaard’ vorm van depressie. Het wordt ook wel klinische depressie of ‘simpele’ depressie genoemd. Heeft je sombere stemming niet direct een aanleiding, maar heb je er toch al minstens 2 weken last van? De kans is dan zeer aanwezig dat het om een depressie gaat. - Dysthymie
Bij deze vorm ervaar je minder symptomen van depressie vergeleken met de ‘standaard’ depressie, maar je bent wel langer depressief. Dysthymie duurt minstens 2 jaar. - Seizoensgebonden depressie (winterdepressie)
Deze vorm van depressie duikt op in de herfst of in de winter. In de lente verminderen de depressieve klachten. Er is sprake van winterdepressie als je hier minstens 2 jaar last van hebt. - Postpartum depressie (of: postnatale depressie)
Sommige vrouwen kunnen (ernstig) depressief worden na een bevalling. De oorzaken van de depressieve gevoelens lopen vaak uiteen. - Bipolaire stoornis/manische depressie
Als je deze vorm hebt, ben je soms (extreem) depressief en dan weer (extreem) gelukkig. Tussen deze extremen kunnen wel periodes van (relatieve) rust zitten. Vaak is behandeling door een psychiater en medicatie nodig. - Psychotische depressie
Dit is een van de zwaarste vormen van depressie. Je kunt vreemde of onware gedachten krijgen (over jezelf) en de depressie kan zelfs leiden tot wanen of hallucinaties.
Symptomen: hoe herken je depressieve klachten?
Als je een depressie krijgt, kun je zowel psychische klachten als lichamelijke klachten ervaren. Bedenk daarbij dat wat je precies ervaart heel afhankelijk is van de ernst en van het type depressie. Vooralsnog zijn dan ook de volgende symptomen bekend.
- Dagelijkse somberheid/neerslachtigheid
- Minder plezier in het leven
- Vermoeidheid
- Slapeloosheid of juist teveel slapen
- Eetproblemen (je eet te weinig of juist teveel)
- Concentratieproblemen
- Onrust of juist traagheid/sloomheid
- Prikkelbaarheid
- Veel piekeren/negatieve gedachten herhalen zich vaak
- Schuldgevoelens hebben
- Het gevoel hebben dat je niets waard bent
- Geen zin hebben in seks
- Gedachten over zelfdoding/zelfdoding overwegen (vooral bij ernstige depressie)
Mogelijke depressie-oorzaken
Waar komen (tijdelijke) negatieve gevoelens vandaan? Of wat veroorzaakt juist een jarenlange depressie? De oorzaken voor een depressie zijn soms duidelijk aanwijsbaar en soms ook niet. Vooralsnog weten we dat depressies veroorzaakt worden door (een combinatie van) sociale, biologische en psychische zaken. Denk hierbij aan:
- Erfelijkheid
- Een moeilijke jeugd
- Het verlies van een naaste
- Een burn-out
- Het zich weinig gesteund voelen door anderen of zelfs geen steun krijgen
- Het meemaken van geweld (bijv. mishandeling, verkrachting of geweld door oorlog)
- Het niet goed kunnen omgaan met een chronische ziekte (bijv. je hebt astma/COPD, reuma of diabetes type 1 of type 2)
- Gevoeligheid (de ene persoon is gevoeliger en/of kwetsbaarder dan de ander)
- Een verstoring van stofjes in de hersenen die stemmingen beïnvloeden
- Het gebruik van alcohol en/of drugs
- Een tekort aan vitaminen en mineralen (dit komt soms voor bij vrouwen met een depressie na een bevalling)
Tot slot: wie dementie of de ziekte van Parkinson heeft, loopt een verhoogd risico op depressie. Hetzelfde geldt voor mensen die een beroerte hebben gehad.
Hoelang duurt een depressie?
De duur van een depressie is sterk afhankelijk van:
- de ernst van de depressie
- de (eventuele) aanwezigheid van angststoornissen
- de (eventuele) aanwezigheid van persoonlijkheidsstoornissen
- de (eventuele) aanwezigheid van psychotische kenmerken
- de behandeling zelf
Mogelijke gevolgen van een depressie
Een depressie beïnvloedt meestal het alledaagse leven, thuis of op je werk. Maar het beïnvloedt ook het leven van je naasten. Het is niet altijd makkelijk om hiervoor begrip te krijgen van je omgeving. Het advies aan depressieve personen en hun naasten is dan ook vaak: praat erover met experts en zoek samen naar oplossingen. Een goede begeleiding dan wel (tijdige) behandeling is namelijk heel belangrijk om een neerwaartse spiraal te voorkomen.
Wat te doen bij depressie?
Raadpleeg eerst je huisarts als je al twee weken of langer een somber gevoel ervaart en depressie vermoedt. Afhankelijk van je klachten kan deze ervoor zorgen dat je in contact komt met een specialist, zoals een psycholoog.
Wat kun je nog meer doen?
Voor een goede mentale gezondheid is het ook belangrijk dat je aan jezelf werkt. Door professionele hulp te zoeken zet je al een zeer goede stap, maar je kunt je dagelijkse leven ook (opnieuw) inrichten. Bekijk deze 13 tips maar eens.
- Zorg voor structuur in je dag. Maak een vast schema voor jezelf.
- Eet gezonde voeding.
- Een goede nachtrust is belangrijk. Sta op tijd op en ga op tijd naar bed.
- Ga regelmatig naar buiten. Liefst iedere dag.
- Beweeg regelmatig. Wandel of fiets elke dag of beoefen een sport.
- Zorg voor voldoende vrije tijd. Verlies je niet in (over)werk.
- Spreek regelmatig af met mensen.
- Bespreek je gevoelens met mensen die je vertrouwt.
- Gebruik liever geen alcohol of drugs.
- Gun jezelf de tijd om te genezen.
- Overweeg om je aan te sluiten bij de Depressie Vereniging of soortgelijke instantie. Het kan namelijk helpen om te praten of informatie te krijgen van mensen die (nagenoeg) hetzelfde meemaken als jij.
- Verergert je depressie? Neem dan zo snel mogelijk (weer) contact op met je huisarts of specialist.
- Heb je steeds vaker gedachten over de dood en zelfmoord? Bel dan de hulplijn 0900-0113. Hier vind je zeer betrokken mensen met wie je over deze thema’s kunt praten.
Behandeling depressie
Hoe wordt een depressie behandeld? Dit komt neer op maatwerk. Een depressie komt en gaat immers voor de ene persoon. Voor een andere persoon kan een depressie juist voor langere tijd aanhouden, soms zelfs jarenlang. Behandel je een depressie in een vroeg stadium, dan is de kans op (volledig) herstel het grootst. Je huisarts beslist welke specialist je het beste kunt bezoeken voor een behandeling.
Wat zijn gangbare behandelingen tegen depressie?
- Meestal start je met gesprekken bij een psycholoog. Deze kan besluiten om over te gaan op cognitieve gedragstherapie: je krijgt dan niet alleen gesprekken, maar ook oefeningen.
- Voor de behandeling winterdepressie is lichttherapie mogelijk.
- Heb je last van een (zeer) ernstige depressie? Lijken bepaalde symptomen maar niet te verbeteren? Het kan zijn dat een specialist je dan medicijnen tegen depressie (antidepressiva) voorschrijft.
Hoe werken antidepressiva?
Antidepressiva genezen niet de oorzaak of de oorzaken van een depressie. Ze helpen wel om depressieve klachten te bestrijden. Dit doen ze door bepaalde stofjes in je hersenen te beïnvloeden. Er bestaan vele soorten antidepressiva: je medisch specialist bepaalt wat voor middel je krijgt.
Gebruik je antidepressiva of overweeg je het gebruik van deze medicijnen? Denk dan aan deze belangrijke zaken:
- Het effect van antidepressiva is niet onmiddellijk. Het kan een maand tot zes weken duren voor je resultaat opmerkt.
- Antidepressiva geven vaak (fikse) bijwerkingen. Informeer hier goed naar!
- Stop nooit zomaar met antidepressiva, anders kunnen je klachten plotseling sterk verergeren. Afbouwen is beter, maar overleg dit altijd eerst met je arts.
Worden behandelingen tegen depressie vergoed?
De basisverzekering vergoedt psychologische zorg, maar er gelden wel bepaalde voorwaarden. Informeer voor de zekerheid altijd eerst bij je zorgverzekeraar.
- Hulp door de huisarts en/of praktijkondersteuner wordt helemaal vergoed door je basisverzekering. Hier geldt geen eigen risico.
- Antidepressiva worden ook helemaal vergoed. Maar let op: hier geldt wel het eigen risico.
- Gespecialiseerde psychologische zorg (bijvoorbeeld door de GGZ) wordt ook vergoed vanuit de basisverzekering. Maar hier gelden een paar voorwaarden. Je moet een verwijzing hebben van de huisarts. De diagnose moet bovendien gesteld zijn volgens de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 5 (DSM-5). Hier geldt ook het eigen risico.
Op tijd je medicijnen in huis? De MedApp apotheek helpt!
Als je medicijnen gebruikt tegen een depressie, dan wil je zeker weten dat je genoeg op voorraad hebt. De kwaliteit van je leven wordt er immers mede door bepaald. De MedApp apotheek ondersteunt je hier graag bij. Download onze kosteloze app, meld je aan voor onze diensten en we bezorgen je medicijnen altijd thuis. Gratis, op tijd en discreet.
