Wat is dexamfetamine? Dit geneesmiddel wordt voorgeschreven aan kinderen of volwassenen met ADHD (attention deficit hyperactivity disorder) of aan mensen met narcolepsie. In dit artikel lees je alles over het gebruik van dexamfetamine bij ADHD.
Wanneer schrijft een arts dexamfetamine voor?
Dexamfetamine wordt voorgeschreven aan kinderen en volwassenen met ADHD. Samen met methylfenidaat (beter bekend onder de merknaam Ritalin) is dexamfetamine eerste keus bij volwassenen. Voor kinderen is het gebruik van dexamfetamine pas de tweede optie, omdat zij meestal (ook) gedragstherapie volgen. Dexamfetamine kan helpen om het effect van gedragstherapie te verbeteren.
Wat doet dexamfetamine?
Dexamfetamine zorgt ervoor dat je je beter kunt concentreren. Ook verbetert het je stemming. Het geneesmiddel is verkrijgbaar als pillen of als tabletten. Die moet je elke dag op dezelfde tijdstippen innemen. Bij voorkeur neem je je pillen of tabletten in met wat voedsel, anders krijg je last van je maag.
Tip! Vind je het lastig om op tijd je medicijnen in te nemen? Download de gratis app van MedApp en stel medicijnwekkers in!
Dexamfetamine dosering bij volwassenen
De voorgeschreven dosering kan per volwassene verschillen. Je neemt die 2 tot 4 keer per dag in. Je kijkt samen met je arts hoeveel het beste voor jou werkt. In de juiste dosis word je moe en rustiger van het medicijn: sommige mensen nemen het dan ook in voor het slapengaan. Andere mensen slapen juist slechter door het gebruik van dexamfetamine. Als je ook problemen hebt met inslapen, kun je het middel het beste niet na 16 uur innemen.
Dexamfetamine dosering bij kinderen
- Meestal raadt de arts aan om de dagelijkse dosering in twee keren in te nemen. Bij of direct na het ontbijt en de lunch. Laat je kind geen dosis innemen na 16.00 uur, want hij of zij kan daardoor later moeilijk in slaap vallen.
- Als het nodig is, verhoog je elke week de dosering. Alleen na overleg met de arts natuurlijk.
- Vaak starten kinderen met 5 mg per dag. De maximale dosering is 20 mg per dag. In heel zeldzame gevallen schrijft de arts soms ook 40 mg voor.
Hoelang mogen volwassenen dexamfetamine gebruiken?
Je begint altijd in overleg met je specialist met dit medicijn. Samen met je arts ga je op zoek naar de juiste dosering en innameschema. Het duurt altijd een tijd voordat je het juiste ‘ritme’ hebt gevonden. Bij sommige mensen duurt dit enkele weken, anderen doen hier maanden over. Dit heet het ‘instellen van je geneesmiddel’.
Hoe lang duurt het instellen van dexamfetamine?
Zoals gezegd verschilt het instellen van het medicijn per persoon. Je begint altijd met een lage dosis. Deze wordt daarna verhoogd totdat je maximaal effect hebt, zonder dat de bijwerkingen te groot worden. Daarna ga je een stapje terug. Zo kijk je samen met je arts iedere keer wat de juiste dosis voor jou is.
Hoelang je dexamfetamine gebruikt hangt dus helemaal af van hoe je reageert op het medicijn en of het (genoeg) effect heeft.
Hoelang mogen kinderen dexamfetamine gebruiken?
Na vier weken beoordeel je met de arts of het geneesmiddel aanslaat bij je kind. Soms raadt de arts innamepauzes aan van een of meer weken. Je kunt dan beoordelen of het kind het geneesmiddel nog nodig heeft of dat het (bijvoorbeeld door gedragstherapie) inmiddels beter kan omgaan met ADHD.
Hoelang werkt dexamfetamine?
Het geneesmiddel begint 30 minuten tot 2 uur na de inname te werken. Het effect houdt 4 tot 8 uur aan. Let op: het middel kan voor volwassenen soms korter werken, namelijk 3 tot 4 uur. Het is belangrijk om de volgende dosis op tijd in te nemen zodat je geen ‘rebound’ ervaart. Rebound is een tijdelijke versterking van ADHD-klachten als wanneer je medicatie uitgewerkt is. Deze rebounds wil je dus zoveel mogelijk voorkomen. Hierbij is het precies op tijd je medicijnen innemen erg belangrijk.
Flexibele wekkers lossen dit op!
Dankzij de flexibele medicijnwekkers van MedApp neem je precies op tijd je ADHD-medicatie. Deze wekkers ‘om de zoveel uur’ passen zich aan jouw medicijnschema aan. Dus als jij om 4 uur je medicijnen neemt om geen rebound te krijgen, dan stel je medicijnwekkers om de 4 uur in.
Meer weten over deze functie in de app? Lees het artikel Nieuwe functie: Flexibele medicijnwekkers ‘Om de zoveel uur’.
Direct dé app voor ADHD-medicatie uitproberen? Download nu de gratis app van MedApp.
Wat doe je als je een dosis vergeet?
Het is heel belangrijk dat je op vaste tijdstippen dexamfetamine inneemt. De app van MedApp geeft precies aan wanneer het tijd is voor je volgende medicijninname. Ben je toch een dosis vergeten, dan helpen de flexibele wekkers van de app:
- Stel, je eerste ADHD-medicatie neem je om 9:00 uur ‘s morgens.
- En je neemt om de 4 uur je medicijnen.
- Je stelt deze dan in ‘om de 4 uur’ in de app van MedApp.
- Als je dan 20 minuten te laat je telefoon opent, zie je dit bericht om 9:20 uur:
Je kunt aangeven:
- dat je nu inneemt
- dat je het medicijnen op het geplande moment hebt ingenomen (in dit geval om 9:00 uur)
- deze inname overslaat.
Als je volgende medicijninname langer dan 2 uur duurt, kun je normaal gesproken deze nog inneemt. Is je volgende medicijninname binnen 2 uur? Sla de huidige inname dan over en wacht tot het tijd is voor de volgende.
Neem nooit je medicijnen binnen 3 uur voor je bedtijd in, anders kun je niet slapen.
Dexamfetamine bijwerkingen (bij volwassenen)
Volwassen mensen met ADHD kunnen van dexamfetamine last krijgen van onderstaande bijwerkingen:
Soms
- Verminderde eetlust
- Slapeloosheid, zenuwachtigheid
Zelden
- Hoofdpijn/versnelde hartslag/verhoogde bloeddruk
- Misselijkheid/buikpijn/overgeven/droge mond
- Psychische klachten (zoals angst, opwinding of agressiviteit. Je kunt je ook anders gaan gedragen dan normaal)
- Prikkelbaarheid/snel uit evenwicht zijn
Zeer zelden
- Wazig of dubbel zien/droge ogen
- Pijn aan spieren en/of gewrichten
- Sneller last van koude handen of voeten
- Huiduitslag/jeuk/galbulten
- Minder of meer zin om te vrijen
- Hartziektes (bijvoorbeeld hartkramp of verhoogde kans op een hartaanval)
- Verergering van bepaalde psychische of neurologische aandoeningen
- Ernstige neerslachtigheid of geestelijk verwarring (bij jarenlang gebruik)
Zorg ervoor dat, wanneer je start met dit geneesmiddel, je met je voorschrijver bespreekt welke bijwerkingen je kunt verwachten en wat je moet doen als deze optreden. Iedereen ervaart deze medicijnen namelijk anders. Neem zo snel mogelijk contact op met je arts als jij of je kind last krijgt van erge bijwerkingen.
Dexamfetamine bijwerkingen (bij kinderen)
Kinderen kunnen bij gebruik van dexamfetamine last krijgen van de volgende bijwerkingen:
- Verminderde eetlust
- Duizeligheid
- Misselijkheid/buikpijn/overgeven
- Moeite met inslapen/slaapproblemen/rusteloosheid
- Hoofdpijn
- Hartkloppingen/versnelde hartslag/verhoogde bloeddruk
- Belemmerde groei (een vermoedelijke bijwerking. De meeste kinderen halen hun groeiachterstand later wel weer in)
Heeft dexamfetamine wisselwerkingen met andere medicijnen?
Dexamfetamine heeft inderdaad wisselwerkingen met andere medicijnen. Vooral met:
- Ritonavir. Dit medicijn tegen hiv of AIDS versterkt de werking en de bijwerkingen van dexamfetamine.
- Fenelzine en tranylcipromine. Dit zijn medicijnen om depressie te behandelen. Combineer je ze met dexamfetamine, dan kun je last krijgen van een extreem hoge bloeddruk.
Gebruik je deze medicijnen? Overleg dan met je arts. Het kan zijn dat die je een ander medicijn voorschrijft. Gebruik je andere medicijnen? Vraag eerst aan je arts of je ze naast dexamfetamine mag gebruiken.
Mag je zomaar stoppen met dexamfetamine?
Stop nooit zomaar met dexamfetamine, anders kun je last krijgen van ernstige bijwerkingen. Denk aan trillen, beven of extreme vermoeidheid. Wanneer je stopt met dexamfetamine komen je ADHD-klachten ook (versterkt) terug, waarvan je in je dagelijks leven veel hinder kunt ondervinden. Beter is om het gebruik van dexamfetamine af te bouwen, maar overleg dit altijd eerst met je arts.
Is dexamfetamine verslavend?
Bij normaal gebruik is dexamfetamine meestal niet verslavend, maar kan voor sommige mensen en in hoge dosis wel verslavend zijn. Het wordt door sommige mensen gebruikt als recreatieve drugs. Maak je je druk hierom? Bespreek dan met je voorschrijver wat je kunt verwachten. De werking ervan is bij een zeer hoge dosis namelijk vergelijkbaar met MDMA (methyleendioxymethylamfetamine). Je bloeddruk wordt hoger, je hart gaat sneller kloppen en je krijgt meer energie. Onverantwoord gebruik van dexamfetamine kan uiteindelijk leiden tot hersenschade en hartritmestoornissen.
Mag je autorijden met dit medicijn?
Dexamfetamine kan voor bijwerkingen zorgen zoals angst, rusteloosheid en zenuwachtigheid. De eerste 3 dagen dat je dit medicijn gebruikt, mag je dus niet autorijden. Pas als je geen last meer hebt van de bijwerkingen, mag je weer in de auto stappen. Rijd ook geen auto als de dosering net verhoogd is. Pas als je 3 dagen lang dezelfde dosering gebruikt, mag je weer rijden.
Het kan zijn dat je sowieso niet mag autorijden van de arts en/of van het CBR (Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen).
Let op: sinds 2017 mag de politie speekseltesten afnemen bij bestuurders. Dit doen ze om te controleren op drugsgebruik. Ook dexamfetamine wordt gezien als drugs. Normaal gesproken hoef je geen speekseltest te doen, maar als de politie vermoedt dat je drugs hebt genomen kan dit gebeuren. Bij dexamfetamine zal deze speekseltest ook positief zijn. Geef daarom in zo’n geval direct bij de agent aan dat je ADHD-medicatie gebruikt.
Procedure bij positieve speekseltest (na autorijden)
Als je dexamfetamine gebruikt voor ADHD, dan kan er een uitzondering voor je gemaakt worden als je een positief wordt getest bij een controle tijdens het autorijden. Bekijk hiervoor deze actiepunten:
- Na de speekseltest krijg je een bloedonderzoek. Geef bij dit onderzoek aan dat je dexamfetamine voor ADHD gebruikt.
- Stuur een actueel doktersrecept of medicatieoverzicht naar het Openbaar Ministerie.
- De uitslag van je bloedtest wordt vergeleken met de wat er in je doktersrecept of medicatieoverzicht staat.
- Heb je je aan de voorgeschreven dosis gehouden? Een hogere bloedwaarde leidt dan niet tot vervolging.
Let op!
- Als je dexamfetamine hebt gebruikt in combinatie met drugs of alcohol, kun je alsnog vervolgd worden.
- Als je een te hoge dosering hebt ingenomen en toch bent gaan rijden, kun je ook vervolgd worden.
Mag je alcohol drinken als je dexamfetamine gebruikt?
Het veiligste uitgangspunt is om geen geen alcohol te drinken als je dexamfetamine gebruikt. Alcohol versterkt namelijk de werking van het geneesmiddel. Je kunt dan roekeloos worden. Ook beperkt alcohol je beoordelingsvermogen. In overleg met je voorschrijver kun je beoordelen hoe jij hiermee om moet gaan.
Mag je alles eten als je dit geneesmiddel gebruikt?
Je mag alles eten als je dexamfetamine gebruikt.
Dexamfetamine bij kinderwens, zwangerschap of borstvoeding
Het wordt afgeraden om dexamfetamine te gebruiken als je zwanger wilt worden of als je zwanger bent. Het is namelijk nog niet zeker of dit geneesmiddel je kindje kan schaden. Overleg daarom altijd eerst met je arts.
Geef je borstvoeding en wil je dexamfetamine gebruiken? Dit medicijn komt in de moedermelk terecht. Wat het effect daarvan is op je kindje, is nog niet bekend. Neem liever geen risico en overleg eerst met je arts voor je dexamfetamine gaat gebruiken.
- Mag je toch dexamfetamine gebruiken als je borstvoeding geeft? Let dan goed op mogelijke bijwerkingen bij je kind. Het drinkt of slaapt misschien minder goed.
- Mag je geen dexamfetamine gebruiken als je borstvoeding geeft? De arts schrijft je dan mogelijk een ander geneesmiddel voor. Een middel waarvan zeker is dat het veilig is voor je kindje.
Onder welke merknamen is dexamfetamine verkrijgbaar?
Dexamfetamine is de werkzame stof in je ADHD-geneesmiddel. Het is verkrijgbaar onder de volgende merknamen:
- Tentin
- Dexamfetaminesulfaat capsules FNA
Dexamfetamine kopen
Je kunt dexamfetamine niet zomaar kopen of bestellen. Het is een geneesmiddel dat je voorgeschreven krijgt van je arts. Je moet dus een recept hebben en je kunt het ook alleen via een apotheek krijgen. Het doorgeven of verkopen van deze medicatie is verboden, het kopen ervan dus ook.
Dexamfetamine vergoeding door jouw verzekeraar
De vergoeding van je dexamfetamine hangt af van welke variant je gebruikt. De bekendste en meestgebruikte is Tentin. Deze wordt gedeeltelijk vergoed door je verzekering. Als je nog eigen risico hebt, betekent dit dat dit nog eerst van je eigen risico afgaat. De rest van de vergoeding moet je zelf betalen. Dit heet de eigen bijdrage. Je moet maximaal 250 euro per jaar bijbetalen aan dit geneesmiddel. Gelukkig is er een terugbetalingsregeling, zodat je deze 250 euro weer terugkrijgt, zodat je dus eigenlijk geen eigen bijdrage hebt.
Dit regel je via Hevo Consult (Stichting Terugbetalingsregelingen). Je vult daar een formulier en stuurt dat via e-mail op. Kijk op de Tentin-pagina van Hevo Consult voor meer informatie en een link naar het formulier.
Wil je meer weten over de terugbetaling van de eigen bijdrage? Lees ons artikel over Terugbetaalregeling medicijnen.
Jouw dexamfetamine gratis thuisbezorgd? Regel het met de MedApp apotheek!
Als je dexamfetamine gebruikt, dan wil je altijd genoeg voorraad in huis hebben. Bovendien wil je dit geneesmiddel altijd precies op tijd innemen voor het beste resultaat. Laat de MedApp apotheek je hierbij helpen. Wij bezorgen je medicijnen gratis, op tijd en discreet. Gebruik daarnaast onze gratis app voor:
- inzicht in je medicijnvoorraad
- het plaatsen van bestellingen
- het instellen van handige medicijnwekkers
Kortom, stap over naar onze apotheek en maak je leven met medicijnen meteen een stuk makkelijker!
